Wzrost znaczenia e-commerce. Rozwój technologiczny. Rosnące potrzeby konsumentów. Wszystko to sprawia, że rynek dostaw błyskawicznych jest w ciągłym rozkwicie. Pojawiają się “nowi gracze” i rozwiązania, które ułatwiają dostarczenie produktów do klienta. Czym się tak naprawdę charakteryzuje rynek dostaw błyskawicznych? Co było kluczowe w jego rozwoju na przestrzeni lat? Wreszcie, jak polski rynek tzw. q-commerce wypada na tle innych krajów Europy?
Zacznijmy od początku. Rynek dostaw błyskawicznych. Czym się charakteryzuje?
Zanim przejdziemy do omówienia historii rynku dostaw błyskawicznych (q- commerce), zastanówmy się, czym tak naprawdę wyróżnia się ta przestrzeń handlu?
Najważniejsze cechy rynku dostaw błyskawicznych to:
● Szybka dostawa. Głównym wyróżnikiem jest obietnica dostarczenia zamówień klientom w bardzo krótkim czasie. Czas dostawy może wahać się od kilku minut do jednej godziny, w zależności od firmy i lokalnych warunków.
● Zawężona oferta produktów. Oferta produktów dostępnych do błyskawicznej dostawy zwykle obejmuje artykuły spożywcze, produkty pierwszej potrzeby, a czasami również leki i alkohol. Zakres produktowy jest ograniczony, aby umożliwić szybkie kompletowanie i dostarczanie zamówień.
● Proces transakcyjny zamknięty w aplikacji mobilnej (zamówienie realizowane przy silnym wsparciu nowych technologii). Rynek ten silnie opiera się na technologii, zwłaszcza aplikacjach mobilnych, przez które klienci składają zamówienia. Aplikacje te oferują intuicyjny interfejs użytkownika, a także funkcje śledzenia zamówienia w czasie rzeczywistym.
● Mocne zaplecze logistyczne. Firmy oferujące dostawy błyskawiczne stawiają na zaawansowaną logistykę i infrastrukturę, w tym lokalne centra dystrybucyjne i zaufaną flotę kurierską.
● Elastyczny model biznesowy. Przedstawiciele q-commerce często działają w modelu gospodarki współdzielenia, zatrudniając niezależnych kurierów do realizacji dostaw. Takie rozwiązanie pozwala na elastyczne skalowanie zespołu pracowników w zależności od popytu.
● Wyzwania operacyjne i finansowe. Szybkie dostawy wiążą się z wysokimi kosztami operacyjnymi, w tym kosztami utrzymania lokalnych magazynów, przejrzystym systemem wypłat dla kurierów. Kluczowe jest znalezienie złotego środka zapewniającego rentowność działalności związanej z błyskawicznymi dostawami.
● Wpływ na środowisko i wdrażanie zasad zrównoważonego rozwoju. Szybka dostawa stwarza wyzwania związane ze zrównoważonym rozwojem, takie jak zwiększone emisje CO2 i generowanie odpadów opakowaniowych. Firmy szukają więc sposobów na minimalizację swojego śladu węglowego, np. poprzez elektryfikację floty dostawczej.
Jakie branże obejmuje rynek dostaw błyskawicznych?
Rynek dostaw błyskawicznych obejmuje przede wszystkim branżę spożywczą i gastronomiczną. Zamówienie trafia do klienta zazwyczaj w ciągu godziny. Lista produktów, które mogą być dostarczane w ramach błyskawicznych dostaw, się wydłuża. Jest to związane przede wszystkim z rosnącymi potrzebami klientów, ale też pojawieniem się na rynku takich firm jak Glovo, czy Wolt. Kurierzy pracujący z tymi markami mogą dostarczyć do klienta nie tylko zakupy spożywcze ze sklepu, posiłek z pobliskiej restauracji, ale też leki z apteki, artykuły pierwszej potrzeby, alkohol i napoje dla dorosłych m.in.: ze stacji benzynowych. Coraz częściej zdarza się, że przy pomocy tego typu aplikacji użytkownicy zamawiają prezenty dla bliskich „na ostatnią chwilę” – kwiaty z kwiaciarni, małą elektronikę, książki.
Rynek dostaw błyskawicznych szybko się rozwija, wprowadzając innowacje i rozszerzając zakres dostępnych produktów i usług, aby zaspokoić rosnące oczekiwania konsumentów w zakresie szybkości i wygody.
Rynek dostaw błyskawicznych — historia, która zmieniła nasze podejście do zakupów
Rynek dostaw błyskawicznych w Polsce zaczął dynamicznie się rozwijać w ostatniej dekadzie, szczególnie zyskując na znaczeniu w latach 2013-2015. To właśnie w tym okresie pojawiły się pierwsze platformy i usługi umożliwiające szybką dostawę produktów spożywczych i innych towarów do klientów. Rozwój ten był napędzany postępem technologicznym, zmieniającymi się nawykami zakupowymi konsumentów oraz rosnącym zapotrzebowaniem na wygodę i szybkość dostaw. W tym czasie postawiono pierwsze agregatory, oferty punktów gastronomicznych oraz spożywczych sklepów. Wówczas testowano także usługi concierge. Polegały one na odbieraniu zamówień w punktach pick-up i dowożeniu ich do klientów.
Kolejne lata napędzały rynek dostaw błyskawicznych, dzięki modelowi pure-play. U podstaw tego systemu leży dostawa w oparciu o sieć własnych magazynów dark store.
W tym samym czasie sklepy stacjonarne zaczęły podpisywać umowy z najważniejszymi agregatami internetowymi, dodając do swojej oferty błyskawiczną dostawę w środowisku miejskim.
Pandemia covid 19 – „czas wielkiej próby” dla rynku dostaw błyskawicznych
Rok 2020. Wybuch pandemii koronawirusa zmienia oblicze handlu. Dla rynku dostaw błyskawicznych był to czas pełen wyzwań, ale i paradoksalnie… szansa na rozwój. Wprowadzenie lockdownu zaskoczyło dostawców i konsumentów. Rynek dostaw błyskawicznych szybko zareagował na ograniczoną dostępność sklepów stacjonarnych, przejmując obsługę konsumentów zmuszonych pozostać w domach. W tym czasie nowe start-upy testowały swoje możliwości, podczas gdy już istniejące firmy przyspieszały swój rozwój, korzystając z inwestycji przekraczających 2 mld euro.
Niestety, rzeczywistość nie była tak kolorowa. Tak duży rozwój i zwiększone zapotrzebowanie poskutkowało przede wszystkim problemami kadrowymi. Ilość zamówień znacząco przewyższała liczbę kurierów i ich dzienne moce przerobowe.
W 2022 r. w europejskim q-commerce nastał postpandemiczny kryzys, spotęgowany wybuchem wojny w Ukrainie i inflacją, która uszczupliła portfele konsumentów praktycznie wszystkich europejskich krajów. Niepewne czasy sprawiły, że wiele firm zdecydowało się na cięcie kosztów. Przedsiębiorstwa zamrażały duże inwestycje i wstrzymywały się z globalną ekspansją. Najważniejsze było “tu i teraz”. Utrzymanie lojalności stałych klientów i pozyskanie nowych. (1)
Rynek dostaw błyskawicznych w liczbach. Jak wypada Polska na tle innych krajów Europy?
Tak jak napisaliśmy już wcześniej, rynek dostaw błyskawicznych rozwija się bardzo szybko. Na tle Europy plasujemy się w środku listy, pod względem dostępności. Z usługi szybkich dostaw na tą chwilę może korzystać jakieś 44 proc. konsumentów. Powodem tak niskiego współczynnika jest m.in. brak możliwości błyskawicznego dostarczenia produktów do klientów z obszarów wiejskich, czy mieszkających w mniejszych miejscowościach.
Dla porównania. Najwyższy poziom dostępności q-commerce na ten moment zauważalny jest w Islandii. Tam dostawy błyskawiczne są dostępne dla 85 proc. mieszkańców. Na drugim miejscu znajduje się Wielka Brytania (69 proc.). Za nią sytuuje się Rumunia, w której aż 67 proc. konsumentów może korzystać z q-commerce. Kolejne miejsca zajmują Hiszpania i Portugalia (64 proc.) W czołówce są jeszcze Włochy (54 proc.) oraz Francja (51 proc.).
Rynek dostaw błyskawicznych. Trendy na najbliższe lata
Rynek szybkich dostaw będzie się rozwijał w najbliższych latach, koncentrując się na kilku kluczowych kwestiach:
Zwiększeniu efektywności operacyjnej.
Firmy będą dążyć do optymalizacji procesów logistycznych i zmniejszenia kosztów operacyjnych, aby poprawić rentowność.
Proces realizacji zamówień oparty jeszcze bardziej na nowych technologiach.
Inwestycje w zaawansowane technologie, takie jak sztuczna inteligencja i automatyka, które usprawnią zarządzanie zamówieniami i dostawami będą na początku dziennym. Rozwój technologiczny będzie grał “pierwsze skrzypce” w planach rozwojowych wielu firm w branży q-commerce. Jednym z nowatorskich rozwiązań, który może w przeciągu kilku lat, nadać nowe tempo tej branży jest pojawienie się lodówkomatów.
Poszerzanie zasięgu geograficznego.
Dotarcie do szerszego grona konsumentów to gwarancja rozwoju rynku. Rozszerzenie zasięgu na nowe rynki i regiony, zwłaszcza poza główne centra miejskie jest kluczowe.
Nacisk na dostawę “w duchu eko”.
Wzrost świadomości ekologicznej i nacisk na zmniejszenie śladu węglowego przez wykorzystanie pojazdów elektrycznych i optymalizację tras dostaw.
Personalizacja oferty.
Dostosowywanie usług do indywidualnych preferencji klientów, w tym elastyczność godzin dostaw i opcji produktowych.
Rynek dostaw błyskawicznych — najważniejsze wyzwania.
Rynek dostaw błyskawicznych ewoluuje, dostosowując się do zmieniających się oczekiwań konsumentów oraz warunków rynkowych, i jest coraz częściej uznawany za kluczowy element nowoczesnej gospodarki cyfrowej. Pojawienie się nowych narzędzi zmienia oblicze branży, a firmy działające w tej przestrzeni muszą za nowymi trendami nadążać. Jest to warunek konieczny, aby mogły cieszyć się zaufaniem i lojalnością konsumentów.
